.

.

والقمر قدرناه منازل حتی عاد کالعرجون القدیم
.

.

والقمر قدرناه منازل حتی عاد کالعرجون القدیم

فضیلت ماه رجب

رجب در کلامِ پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله

رجب، ماهی است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در آن مأمور شد تا خوبی ها را تکمیل کرده و انسانِ متحیّرِ سرگردان را منزل بنمایاند و آیینی آورد که برای همیشه تاریخ، انسان ها را راهنما باشد. مبعوثِ رجب، درباره فضیلت های آن می فرماید: «رجب، ماهِ نزول رحمت الهی است و خداوند در این ماه، رحمت خود را بر بندگان خویش فرو می ریزد». و در کلام زیبای دیگر می فرماید: «در بهشت قصری است که غیر از روزه داران ماه رجب؛ کسی وارد آن نمی شود». و بدین ترتیب، حضرت لزوم توجه بیش تر به این ماه و تفاوت قائل شدن بین رجب و سایر ماه ها را متذکر می شود و بر پیروان ایشان است که این ماه را، چونان فرصتی طلایی غنیمت بشمارند و در حفظ حرمت و بهره مندی از آن کوشا باشند.

رجب در نگاه پیشوای هفتم

ماه رجب، زمینه ای مناسب برای نزدیک شدن به خداوند و زدودن زنگار گناه از جان و دل است. پیشوای هفتم، امام موسی کاظم علیه السلام که خود در این ماه به دیدار معبود شتافت، در خصوص ماه رجب به امتیازی که خداوند در این ماه برای انسان ها برای روی آوردن به نیکی و پاک کردن سیاهی ها داده، اشاره می کند و می فرماید: «رجب، ماه بزرگی است که خداوند نیکی ها را در آنْ دو چندان پاداش می دهد».

شرافت رجب در بیان استاد بزرگ اخلاق

مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، استاد بزرگ اخلاق و عرفان، در کتاب شریف و ارجمند المراقبات درباره دلایل شرافت ماه رجب، می نویسد: «ماه رجب، یکی از ماه های حرام می باشد و از اوقات دعاست. [این ماه] حتی در زمان جاهلیت نیز به این مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر این ماه بودند تا در آن دعا کنند. هم چنین این ماه، ماهِ امیرالمؤمنین است، چنان چه طبق روایاتْ شعبان ماهِ رسول خدا صلی الله علیه و آله و رمضان ماه خدای متعال می باشد». ایشان هم چنین همه سالکان راه حق را بر مواظبت این ماه و بجا آوردن اعمال مخصوص آن توصیه می کنند.

توجه امام خمینی رحمه الله به ماه رجب

برای عارفان و پویندگان راهِ حق، فرصت هایی چون ماه رجب با آن فضایل و کرامتش، دُرّی قیمتی است که به راحتی از آن نمی گذرند. سالکان کوی دوست که هر لحظه در اندیشه نزدیکی بیش تر و برتر به حضرت سبحان هستند، از هیچ فرصت و کوششی در این راه کوتاهی نمی کنند و با استفاده از شب ها و روزهای ماهی چون ماه نزول باران رحمت الهی، رجب، در اُنس بیش تر با خداوند می کوشند. «حضرت امام خمینی رحمه الله نیز با توجه به آگاهی از فضایل این ماه، عنایت بیش تری نسبت به این ماه و خلوت و انس باخدای بی همتا و دوری از اغیارنشان می دادند».

شهید مطهری رحمه الله و ماه رجب

استاد مرتضی مطهری، درباره خاطراتش از ماه رجب می نویسد: «ما که بچه بودیم در منزل خود، انتظار آمدن ماه رجب را می کشیدیم و چند روز مانده به آمدن ماه، همه جا صحبت از این ماه شریف بود. شب اول آن برای مشاهده هلال رجب، در مسجد جمع می شدیم». ایشان هم چنین درباره انتقال فرهنگ اهتمام به سنت های اسلامی چون احترام به ماه رجب، و استفاده از فرصت های آن، در پیامی انتقادی می فرمایند: «این ماه، ماه استغفار و ماه عبادت و روزه است و این سنت ها در میان ما، در حال فراموشی است. بچه های ما کم کم حتی نام ماه های قمری را هم از یاد می برند و نمی توانند آن ها را ذکر کنند، ولی به هر حال تکلیف (بیان سنت های اسلامی) از ما ساقط نمی شود».

برخی از اعمال مستحبی رجب

برای استفاده بیش تر از فضیلت های سرشار ماه رجب، برنامه هایی از سوی بزرگان و پیشوایان دین اسلام پیشنهاد شده که انجام آن ها در این ماه، مورد توجه و سفارش آن حضرات بوده است. برنامه هایی مثل روزه گرفتن به هر میزان که ممکن باشد؛ مداومت بر ذکر «لااله الا اللّه »؛ خواندن بعضی از دعاهای مخصوص بعد از هر نماز؛ به جا آوردن عمره مفرده؛ زیارت حضرت رسول صلی الله علیه و آله ، امیرمؤمنان علیه السلام ، امام حسین علیه السلام و امام رضا علیه السلام و نیز شرکت در مراسم معنوی اعتکاف که می تواند انسان را در جهت تقویت بنیه معنوی یاری رساند.

ذکرهای رجب

از اعمال مهم و ارزشمند ماه رجب، خواندن اذکار و دعاهایی است که از سوی معصومان روایت شده است در این ماه، خواندن دعای «یامَنْ اَرْجُوْهُ لِکُلِّ خَیْرٍ». بعد از هرنماز توصیه گردیده است؛ دعای مخصوص ماه رجب که از دعاهای کوتاه، ولی عمیق و پرمعنا است و از طرف امام زمان(عج) صادر شده و خود حضرت سفارش به مداومت آن در روزهای رجب نموده اند، نیز از برنامه های ماه رجب است.

رجب، ماه عذرخواهی

از امام صادق علیه السلام نقل شده که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند: «رجب ماه استغفار امت من است، پس در این ماه طلب آمرزش کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است. رجب را اصَبّ می گویند؛ چون رحمت خداوند در این ماه بر امت من بسیار ریخته می شود. پس بسیار بگویید: اَسْتَغْفِرُاللّه َ وَ اَسْئَلُه التَّوبَة؛ یعنی از خداوند به خاطر کارهای بدم پوزش می طلبم و از او فرصت بازگشت می خواهم».

دعای هر روز رجب

در ماه رجب، یکی از دعاهایی که بسیار مورد استفاده و توجه مؤمنان قرار می گیرد، دعای شریف «یا مَنْ اَرْجُوهُ» است. این دعا را امام صادق علیه السلام به پیروان خود آموختند تا در ماه رجب در هر روز و شب و در پی هر نماز آن را زمزمه کنند. «ای کسی که همه خوبی ها را از او امید دارم و می دانم که از ناحیه او هیچ بدی نخواهد رسید. ای کسی که عطای بسیار در مقابل بهای اندک می دهی. ای کسی که آن چه از او می خواهند و نمی خواهند و حتی نمی دانند به مردمان از روی رحمت و مهربانی عطا می کند و می بخشد. با خواستن من از درگاه تو، تمام خیر و خوبی دنیا و آخرت را بر من ارزانی دار وتمام بدی های آن دو سرا را از من دور نما. که هر قدر هم عطا کنی، چیزی از تو کم نخواهد شد و از فضل خود، لطف و کرمت را بر من افزون نما. ای صاحب بزرگی و کرامت، ای مالک نعمت ها و صاحب بخشش، ای کسی که بر بندگان منّت داری و لطف، رویم را بر آتش جهنم حرام گردان».

 

برگرفته از ویژه نامه ماه رجب - پایگاه اطلاع رسانی حوزه

حقیقت نماز

 تمام حقیقت نماز ، ایستادن در برابر حضرت حق است . نمازگزار با این نماز ، سیر خود را به اسماء حسنای الهای شروع می کند . حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) نام این سیر را معراج گذاشت و فرمود : الصلاه معراج المؤمن یعنی نماز معراج مؤمن است . نماز سفر است ، سیر است ، صعود است و "معراج" یعنی به سوی آسمان بلند شدن .

اقبال لاهوری گوید :

چیست دین برخاستن از روی خاک

تا که آگه گردد از خود جان پاک

چونکه آگه گردد از خود جان پاک

جذب کوی حق شود از سینه چاک

نمازگزار واقعی وقتی در برابر خداوند ایستاد ، با گفتن الله اکبر سیر او شروع می شود . و چون "سیر" شروع شد ، یک مقایسه هم شروع می شود و آن مقایسه "هیچ" در برابر "همه چیز" است و چه شرافتی بالاتر از این که "هیچ" در برابر "همه چیز" ایستاده باشد .

در نتیجه این مقایسه ، نمازگزار به این نتیجه می رسد که "نقص" دارد و از اینجاست که "دعا" شروع می شود . 

پس نقطه شروع دعا اینجاست . هر گاه "هیچ" در برابر "همه چیز" ایستاد و به مقایسه پرداخت و نقصش را دید ، زبانش باز خواهد شد .

پس "سرّ و منشا دعا" اینجاست و صرف نیاز به حاجات مادی نمی تواند سرمنشاء دعا باشد .

اما هر چه دعا می کند می بیند که کم است و هر چه می خواهد ، می خواهد که بالاتر برود ، اینجاست که هنگام خواندن نماز ، یک "عطش" ایجاد می شود .

تمام شرافت نماز به این بسته است که انسان یک تشنگی پیدا کند که با هیچ چیز سیراب نشود.

سعدی علیه الرحمه گوید :

روان تشنه براساید از وجود فرات

مرا فرات ز سر برگذشت و تشنه ترم 

و نجیب کاشانی هم می گوید :

خم سپهر تهی شد ز می پرستی ما 

کفاف کی دهد این باده به مستی ما


یا علی مدد ـ برگرفته از سخنان دانشمند فاضل آیت اله سید حسن عاملی

هر که شد محرم دل در حرم یار بماند

پرتوی از زندگی شیخ عباس قمى (ره)

برکت انگشتان 
از آیت الله شیخ عباس قمى (ره) صاحب مفاتیح و بسیارى از کتب دیگر نقل است که فرمود: (( من با انگشتانم غذا مى خورم چون برکات در انگشتان من است که با آن روایات ائمه را نوشته ام ))

دست بى گناه 
نقل میکنند که آیت الله العظمى نائینى (رحمه الله علیه) مدتى بود به درد پا مبتلا بود، به مرحوم شیخ عباس قمى صاحب مفاتیح الجنان فرمودند: مدتى است پاى من درد مى کند، دعائى بکنید که پایم خوب شود. مرحوم شیخ عباس قمى (رحمه الله علیه) فرمودند: من یقین ندارم که با زبانم گناه نکرده باشم لذا نمى توانم با زبان براى شما دعائى بخوانم ولى با دست به اهل البیت (علیهم السلام) کمک کرده ام ، لذا دست به پاى مرحوم آیت الله العظمى نائینى کشیدند و خوب شدند.


اخلاص در تاءلیف 
مرحوم شیخ عباس قمى صاحب مفاتیح الجنان براى فرزند بزرگش چنین نقل کرده که وقتى که کتاب منازل الاخره را تاءلیف کردم و به چاپ رسید در قم شخصى بود به نام عبدالرزاق مسئله گوى که همیشه قبل از ظهر در صحن مطهر حضرت معصومه مسئله مى گفت . مرحوم پدرم (( کربلائى محمد رضا )) از علاقه مندان شیخ عبدالرزاق بود به حدى که هر روز در مجلس او حاضر مى شد و شیخ هم بعد از مسئله گفتن ، کتاب منازل الاخره مرا مى گشود و از آن براى مستمعین و حضار از روایات و احادیث وارده مى خواند روزى پدرم به خانه آمد و مرا صدا زد و گفت شیخ عباس کاش مثل عبدالرزاق مسئله گو مى شدى و مى توانستى منبر بروى و از این کتاب که او براى ما مى خواند تو هم مى خواندى چند بار خواستم بگویم اى پدر این کتاب از آثار و تاءلیفات من است اما هر بار خوددارى کردم و چیزى نگفتم و فقط عرض کردم دعا بفرمائید خداوند توفیقى مرحمت نماید.

برگرفته از سایت : دارالارشاد

خدا می بیند ( ان الله یری )

به حضرت آیت الله بهجت (ره ) گفتند : کتابی در مورد اخلاق معرفی کنید ایشان فرمودند : نیازی به کتاب نیست یک کلمه کافیست (( خدا می بیند )).

حکم عدم دست دادن زن و مرد نامحرم

از جمله مسائلی که در مسأله ی ارتباط زن و مرد مطرح می شود، تماس بدنی و   دست دادن با زنان است. از دیدگاه فقهی، تماس بدنی زنان و مردانی که محارم همدیگر هستند، مجاز است و ممنوعیتی ندارد. اما تماس بدنی زن ومرد نامحرم مجاز نیست؛ بنابراین دست دادن زن ومرد نامحرم جایز نیست.

 

امام خمینی می نویسد: هر کس که نگاه به او حرام است، لمس وی نیز حرام است؛ بنابراین جایز نیست، زن و مرد نامحرم همدیگر را لمس نمایند، بلکه اگر به جواز نگاه به وجه و کفین قائل شدیم، به جواز لمس آن قائل نخواهیم بود. بنابراین، بر مرد جایز نیست که با زن نامحرم دست دهد، البته اگر از روی پارچه و لباس باشد، جایز است؛ ولی احتیاط این است که دست او را نفشرد. [1]البته فقها، همان گونه که در موارد معالجه یا ضرورت و حاجت و موارد اهم از نظر شارع، نگاه را تجویز می کنند، لمس و تماس بدنی را نیز تجویز می کنند.[2] در روایت ابوبصیر از امام صادق(ع) آمده است: آیا مرد با زن نامحرم می تواند مصافحه کند؟ فرمود: نه، مگر از روی لباس.

 

در روایت دیگری، سماعه نقل می کند: «از امام صادق(ع) در مورد مصافحه مرد و زن پرسیدم. فرمود: برای مرد جایز نیست که با زن مصافحه کند؛ مگر این که بر او محرم باشد؛ مانند خواهر یا دختر یا عمه یا خواهر زاده و امثال آن ها؛ اما زنی که با او محرم نیست، جز از روی لباس و پارچه مصافحه نکند و دستش را نفشرد.»

 

آیت الله خویی پس از ذکر این روایت می فرماید: «ظاهر این است که حکم حرمت، اختصاص به مصافحه ندارد، بلکه هر نوع لمس و تماس بدنی با زن نامحرم حرام است؛ زیرا خصوصیتی در مصافحه نیست و ذکر آن در روایات به این خاطر است که محل ابتلا در خارج است و هم این که مصداق روشن تماس بدنی است. مؤید این نکته روایتی است که در بیعت زنان با پیامبر اکرم(ص) آمده است که پیامبر(ص) ظرفی را طلب کرده است و در آن مقداری آب ریخت و دست راست خود را در آن فرو برد، پس از آن به هر زنی که می خواست با پیامبر(ص) بیعت کند، فرمود که دست خود را همانند پیامبر(ص) در آب فرو ببرد.[3] از این روایت استفاده می شود که این کار پیامبر به این خاطر بوده است که با زنان نامحرم تماس بدنی پیدا نکند. از این گذشته، همان گونه که شیخ انصاری(ره) فرموده اند: «مقتضای اولویت قطعیه این است که اگر نگاه حرام است، لمس نیز حرام است.» [4]



[1] -.  کتاب النکاح، مسأله 47 ؛ 40

[2] -امام خمینی، 1380: مسأله22

[3] -حرعاملی، 1397ق: ج14، ابواب مقدمات النکاح، باب 115، ح3

[4] - مجله کتاب زنان، شماره 25 ، عباس نیکزاد،

برگرفته از سایت : hawzah.net